RİŞTE-İ CEVÂHİR
HZ. ALİ R.A.’DEN HİKMETLER
1- Kişinin imanındaki kemâli, yeminlerinden belli olur.
2- Şu zamanda kardeş geçinenler, ayıp arayan casuslardır.
3- Hakîkî kardeş dar günde yetişendir.
4- Kişinin edebi, altınından hayırlıdır.
5- Zenginliği açıklamak, şükürdendir.
6- Kötüye iyilik et, efendisi ol.
7- Borcun edâsı dindendir.
8- Musîbetleri gizlemek mürüvvettendir.
9- Zühd’ün efdali, gizli olandır.
10- Âile fertlerine edep öğret! Onlara menfaat verir.
11- Ana-babaya iyilik, amellerin en üstünüdür.
12- Ömrün bereketi, güzel amelledir.
13- Cumartesi ve Perşembe sabahları bereket zamanlarıdır.
14- Sabrettiğin zaman, nefsini zaferle müjdele!
15- Midesi, kişinin düşmanıdır.
16- Erken kalk, mes’ud ol!
17- Güler yüz, ikinci bir ihsandır.
18- Dünyayı âhiret karşılığında sat da kazan.
19- Belâ, insana dilinden gelir.
20- Allah korkusuyla ağlamak, göze nurdur.
21- Malın bereketi, zekâtın verilmesidir.
22- İhsanını minnetle yok etme!
23- Ömrün sonu için kıymet yoktur.
24- Ömrün evvelinde kaçırdıklarını, ömrün âhirinde tedârik et!
25- Namazda tembellik, iman zâfiyetindendir.
26- Yemekte elin çokluğu, berekettir.
27- Allah’ tevekkül et, O sana yeter.
28- Hayra yor, hayra er!
29- Günâhı terk ederek köşeye çekil!
30- Kişinin tevâzuu, kendine ikram eder.
31- Kötülükten uzak dur, hürmete mazhar ol!
32- Muhabbet, hürmetle kuvvetlenir.
33- Kötülüğe karşılık vermeyi tehir, ihsandandır.
34- Üç şey helâk eder: Cimrilik, hevâ ü heves ve ucub.
35- İmanın üçte biri hayâ, üçte biri akıl, üçte biri cömertliktir.
36- Hırs ve tamâ gediğini, topraktan başkası örtemez.
37- Âlimin ölümü, dinde gediktir.
38- Âhiretin sevabı, dünya nimetlerinden hayırlıdır.
39- Melikin saltanatı, adâletle dâim olur.
40- İhsanını, özür dileyerek çoğalt!
41- İhsana teşekkür, ikramı artırır.
42- Cesedin devamı, gıda ile; rûhun devamı, ibâdetle...
43- Selâmet elbisesi eskimez.
44- Bulunanla cömertlik et!
45- İyilerle sohbet, ganimet; kötü dostla oturmak, şeytanla ülfettir.
46- Kişinin görüştüğü kendisi gibidir.
47- Kişinin güzelliği, yumuşak huylu olmasındandır.
48- Kendisi için ölüm olmayan (Allah) yücedir.
49- Sözün güzeli, kısa olanıdır.
50- Çokla cömertlik et, aza kanâat eyle!
51- Bâtılın ömrü, muvakkat bir zaman... Hakkın devamı kıyâmete kadardır.
52- Fukarâ ile otur da; şükrün artsın...
53- Fakirin az sadakası, zenginin çoğundan çoktur.
54- Güzel ahlâk ganimet; hiddet, tehlikedir.
55- Kişinin sanatı, definesidir.
56- Yemeğin ekşisi, sözün ekşisinden hayırlıdır.
57- Kişinin hayası, perdesidir.
58- Yumuşak huy, insanın yardımcısıdır.
59- Aslı bozuk olan kimseye, vefâ haramdır.
60- Evlât acısı, ciğer yakar.
61- Erkeğin ziyneti edep, kadının ziyneti zehep (altın)dır.
62- Allah korkusu kalpleri parlatır.
63- Allah’tan kork; başkasından emin ol!
64- Dostun hayırlısı, hayra götürendir.
65- Hâlis muhabbet, ahde vefâdandır.
66- Dini dünyaya değişenin kazancı hebâ olur.
67- Malın hayırlısı, Allah yolunda harcanandır.
68- Nefsine muhâlefet et, rahata er!
69- Kalbin boş olması, kesenin dolu olmasından hayırlıdır.
70- Kişinin dostu, aklının delilidir.
71- Kadının hayırlısı, çok doğuran ve erine muhabbetli olandır.
72- Meliklerin devleti, adâletle ayakta durur.
73- Din kardeşini ziyâret, sevincin devamına sebeptir.
74- Kalbin ilâcı, kazaya rızâdır.
75- İnsanın özü aklına; işi aslına delâlet eder.
76- Gazabına hâkim ol, âkıbetin hayır olsun.
77- Kişinin dîni, dostudur.
78- Cimrinin altını taş mesâbesindedir.
79- Rezillerin devleti, iyilerin âfetidir.
80- Tatlı dil sermâyedir.
81- Bir şeyi zemmetmek, o şeyle meşgul olmaktandır.
82- Sultanların yemeği dudak yakar.
83- Bir günah çok, bin tâat azdır.
84- Azgını azgınlığıyla bırak!
85- Sana ezâ edene mudârâ et, onu utandır. (Şerrinden kurtul.)
86- Allah dostlarından bahsetmek, rahmete vesîledir.
87- Fakirlikle zelîl olan, Allah katında zengindir.
88- Ölümü anmak, kalbe cilâdır.
89- Gençliği hatırlamak keder verir.
90- Kişinin zilleti, tamahındandır.
91- İlim rütbesi, rütbelerin en üstünüdür.
92- Babana hizmet et ki, evlâdında sana hizmet etsin!
93- Doğum ölümün habercisidir.
94- Nefsin rehâveti meşakkat getirir.
95- Dostu görmek, göze cilâ verir.
96- Rızkın seni bulur; müsterih ol.
97- İlmin yok olması, âlimin yok olmasından ehvendir.
98- Dünyanın her yeri belâlarla doludur.
99- İç güzelliği, dış güzelliğinden hayırlıdır.
100- Dostu ziyâret, muhabbeti tazeler.
101- Zayıfların silâhı, şikâyettir.
102- İlmin ayıbı, âlimin kendini methetmesi-dir.
103- Kişinin görünüşü, karakterini bildirir.
104- Cimri zengin, cömert fakirden daha fakirdir.
105- Az mârifet, çok amelden hayırlıdır.
106- Sabah uykusu rızka mânidir.
107- Câhilin sükûtu, perdesidir.
108- İyilerle sohbet eden, kötülerden emin olur.
109- Allah’tan başkasına ümit bağlayanın gayreti boşadır.
110- Dostun darbesi, düşmanınkinden acıdır.
111- Emsâlinle gez!
112- Kişiyi zulmü yıkar.
113- Kerimin gölgesi geniştir.
114- Zâlimin cezası, erken ölümdür.
115- Allah’tan korkanların mertebeleri yücedir.
116- Akıllı düşman, câhil dosttan hayırlıdır.
117- Hikmet müminin ganîmetidir.
118- Akıllı genç, câhil ihtiyardan hayırlıdır.
119- Kişinin fazîletiyle iftiharı, âile şerefiyle iftihârından evlâdır.
120- Her kalpte bir meşguliyet vardır.
121- Hasmına gâlip gelmen, sabır ve tahammülledir.
122- Kıymeti bilinmeyen nimet elden gider.
123- Bir şeyin parçası, aslından haber verir.
124- Akıllının câhile üstünlüğü, Ay’ın yıldıza üstünlüğü gibidir.
125- Kişinin kurtuluşu doğruluktadır.
126- Kardeş ayrılığı, gönül hüznüdür; kalbi yakar.
127- İnsanın zekâsı, aslına delildir.
128- Hakkı kabul etmek dindendir.
129- İşinde miktarı belli et, hatadan kurtul!
130- Kalp kasveti, tokluktandır.
131- Kişinin sözü, aslından haber verir.
132- Kalbin kuvveti, imanın sıhhatindendir.
133- Harisi öldüren, hırsıdır.
134- Kişinin kıymeti, hoşgörüsündedir.
135- Şerlilere yakın olmak zarar verir.
136- Kişinin kıymeti, ehemmiyet verdiği iş kadardır.
137- Allah kelâmı, kalbe devâdır.
138- Dünya ayıpları üzerinde dâim olmaman, sana kâfidir.
139- İlmin kemâli, hılimdedir.
140- Ölümü bilmen, keder olarak sana yeter.
141- Cömertliğin kemâli, verirken (az oldu diye) özür dilemektir.
142- Cömert kâfir, cennete girmeye, cimri Müslüman’dan daha ümitlidir.
143- Nasihat olarak ölüm yeter!
144- Dert olarak ihtiyarlık kâfidir.
145- Ölüm habercisi olarak ihtiyarlık yeter.
146- Haset edeni, hasedi yer.
147- Yumuşak söz, kalplerin bağıdır.
148- İlim devletine zevâl yoktur.
149- Eceli gören uzun emele düşmez.
150- Her gamma ferahlık, her derde devâ vardır.
151- Şöhret elbisesi giymek, ahmaklıktır.
152- Hasetçide huzur olmaz.
153- Kocalık ömürden sayılmaz. (Çünkü çileli geçer.)
154- Kavmine karşı mülâyim ol da sevil!
155- Kavlinde (sözünde) yumuşak ol da sevil!
156- Hasetçiden başka her düşmanla anlaşmak mümkün.
157- İlim meclisi, cennet bahçesidir.
158- Şerlilerle sohbet, deniz yolculuğu gibi tehlikelidir.
159- Gayreti çok olanın, kederi uzun olur.
160- Çok konuşan, çok pişman olur.
161- Tatlı suyun başı kalabalıktır.
162- Büyüklerin meclisleri, kelâmın kaleleridir. (Sır vermezler.)
163- Kişinin hüneri, dili altındadır. (sözünden anlaşılır.)
164- Arzûlara ulaşmak zenginliktir. (Maddi mânevî)
165- Gece namazlarıyla kalbini nurlandır.
166- İhtiyarlığını günahla karartma!
167- Ayrılık ateşi, cehennem ateşinden şiddetlidir.
168- Müminin nûru, gece namazındadır.
169- Ölümü unutmak, kalbi paslandırır.
170- Saçın ağardığında, sana ölümden haber verir.
171- Sözü doğru olanın yüzü güzeldir.
172- Emin halde uyu, yatakların iyisinde olursun.
173- Müminin yüz güzelliği takvâ nûrundandır.
174- Yerinde yapılmayan ihsan zulümdür.
175- Başa kakılan sadakanın günahı, sevabından büyüktür.
176- Yalnızlık kötü arkadaştan hayırlıdır.
177- Ahmağın reisliği kısa sürer, tez geçer.
178- Sana düşmanlık etmeyen, dostluk etmiş; gafletle muâmele eden de üzmüş olur.
179- Evlât sâhibinin rızkı geniştir.
180- Yazıklar olsun iyilere kötülük edenlere!..
181- İçi ve dışı çirkin olana yazıklar olsun!
182- Hasetçiye hasedi, en büyük sıkıntıdır.
183- Kişinin gam ve kederi, gayreti nispetindedir.
184- Gayret; namusu korumak, imandandır.
185- Hırslı helâk olur da haberi olmaz.
186- Tiriti hazırlayan yemez; kime kısmetse o yer.
187- Düşmanın nasihatinden uzak dur!..
188- Kişinin helâki, amelini beğenmesindedir.
189- Emânete riâyet etmeyende, iman olmaz.
190- Mürüvveti olmayanın (İnsana itibar etmeyen) din, kâmil değildir.
191- Fazîleti olmayanın, zenginliği olmaz.
192- Padişahlara rahat yoktur. (Devamlı maddî mânevi idâre düşüncesindedir.)
193- İyi insan âhireti için, kötü insan da dünyası için gam çeker.
194- Nefsinden sakınman, aslandan kaçmadan daha faydalıdır.
195- Yanındakini getir ki, onunla bilinesin. (Meddi mânevi bilgi)
196- İnsanın kıymeti, gayreti, kıymetidir.
197- Yalancıda kerâmet olmaz.
198- Kanâat ehlinde gam, akıllıda fakirlik olmaz.
199- Taktir olunan sana gelir.
200- Sadaka ömrü uzatır.
201- Saîdin sohbeti, insanı saîd eder. (İyi insan)
202- Sabreden muradına erer.
203- Kalbin hüznü, nefsin rahatındandır.
204- Laf taşıyan, bir saatte, bir kaç aylık fitne ve fesâda sebep olur.
205- Sen rızkını aradığın gibi, o da seni arar.
206- Kişi sadâkatiyle büyüklerin mertebesini kazanır.
207- sıhhat nimeti, en büyük bahtiyarlıktır.
208- Şerlilerle ünsiyet eden, kötü yoldadır.
209- Helâl lokma kalbi nurlandırır.
210- Kur’an okumak kalplerin şifasıdır.
211- Sadâkat, sâhibini kurtarır.