Sahih olmayan hadislere mutlak manada uydurma hadis tabirini kullanıyoruz. Peki mutlak manada bu tabir doğru mudur yoksa çeşidine göre farklı isimler mi kullanılır?
Bir hususu iyi bilmeli, ilmi usuli hadis'de gecen MEVDU hadis tabiri baskadir, UYDURMA hadis baskadir. Kaldiki, usuli hadis ilimdeki MEVDU tabiri, yine her müctehidin kendi kriterlerine göre sihhatini mevdu derecesinde tuttugu hadis hakkindadir. Mutlak manada UYDURMA manasina gelmez.
Tabir MUTLAK olsa da, MUKAYYED degildir. Ancak müctehidin ictihadi ile mukayyes sepetine düser.
Mesela:
Ben
Hasan ismindeki insani sevmesem, onun söylediklerine itibar etmesem,
onun "yangin var" sözüne itibar etmem. Benim icin bu haber uydurmadir.
Ancak onun en yakin arkadasi bu söze inanip "itibar edilir" derecesinde
degerlendirecektir.
Tabii müctehidlerin kriterlerine göre bu misal cok basit oldu, tesbihte ise hata olmaz denir.
Kaldi
ki bir alimin bu sebeble mevdu dedigine, diger bir alim sahih
diyebilir. Fikh ilminde buna misal coktur. Imam Sarani'nin ve
Abdurrahim Ceziri'nin eserleri bu konuda rehberdir.
UYDURMA DERKEN
Bir de hakikaten uydurma olan hadisler vardir elbette. Bunlarin en meshurlari, rafizilerin
uydurduklaridir. Yahudi mesreplilerin uydurdugu hadisler ve haberler
elbette muteber olamaz. Zaten bu tür haberleri hicbir alim kabul
etmemistir.
Sapik firkalarin uydurduklari hadisler disinda
kalan ulemanin rivayetlerine "usul" olarak "mevdu" denilebilsede,
mutlak anlamda "uydurma" denmez. Hadis uydurmanin vebalini bize
ögretenler, elbette bizden daha titiz idiler.
Selam ve dua ile..
Muallim_abi / incemeseleler.com editörü