PUTLAŞTIRILAN VEDD
(Putların kurucusu İblis olduğuna dikkat edilmeli)
وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا
Ve Hz. Nuh’un kavmi insanlara) dediler ki: Tanrılarınızı terk etmeyiniz, ne Veddi ve ne Süvai ve ne Yegusi ve Yeuk’ı ve Nesri terk etmeyin.(71.Nuh suresi)
Nuh aleyhisselam’a iman eden Müslümanları caydırmak ve onları tekrar puta tapmaya teşvik eden azgınlar, baskı yapıyorlardı. Kendilerince büyük putlara tapmaya onları zorluyorlardı. (Elmalılı tefsiri 8-356)
(Öyle ki, bu azgın kafirler Nuh aleyhisselamı iyice bunaltmışlardı)
Demek ki Vedd ve Suva'dan herbiri; diğer tapınakları olan Yeğus, Yeûk ve Nesr'in hepsine karşılık söylenmiş oluyor.
Bunlar, kendilerince en büyük tanıdıkları ve tapındıkları putlarının isimleri idi.
Bazı ulema şöyle demiştir. Bu putlar Araplar'a geçmişti.
Bundan dolayı, Araplar; Abd’i Vedd, Abd’i Yeğus... diye çocuklarına isimler takardı.
Âlûsi, tefsirinde şöyle deniliyor:
Buhârî, İbnü Münzir ve İbnü Merduye İbnü Abbas'tan şöyle rivayet etmişlerdir:
Nûh kavmindeki putlar sonradan Araplar'a geçmişti.
Vedd, Devme’tü'l-Cendel'de Kelb oğullarının putu idi.
Suvâ, Hüzeyl'in idi.
Yeğûs, Murad'ın, sonra Seba'da Beni Gatîf'in idi.
Ye'uk, Hamedân'ın putu idi.
Nesir de Himyer'in, Ali zilkelâ'nın putları idi. (Elmalılı tefsiri 8-356)
ZAMAN İÇİNDE CEHALET, İNSANLARI NASIL SAPTIRIYOR
Bu isimler esasen bazı iyi kişilerin isimleri iken, vefatlarında onların adına ve oturdukları yerlere Şeytan'ın aşılama ve telkinleriyle dikmeler dikilmiş ve bunların adları verilmiş, sonra da, zamanla onları tanıyanlar kalmayınca bilmeden bunlara tapılmıştır. (Onun içindir ki İslamiyet, suret ve şekillerden insanları men etmiştir)..
İbnü Ebî Hâtim'in Urve b. Zübeyr'den rivayetine göre, önce adları verilmiş, sonra da onları tanıyanlar kalmayınca cehalet yüzünden ve bilmeden bunlara tapılmıştır.
İbnü Ebî Hâtim'in Urve b. Zübeyr'den rivayetine göre Vedd, en büyükleri ve en iyileri idi. Bunların hepsi Âdem oğullarından idi.
Bir rivayete göre de Vedd, (ölümünden sonra zamanlar geçtikçe) yüce Allah'tan başka ilâh edinilenlerin ilkidir.
VEDD, KİMDİR?
RESMİNİ NASIL PUTLAŞTIRDILAR
(Dikkat, her asırdaki putların menşei İblis)
Abdullah b. Humeyd'in Ebu Mutahher'den rivayet ettiğine göre,
Ebu Cafer Muhammed b. Bâkır Hazretleri şöyle demiştir:
Vedd, kavmi içinde sevilen müslüman bir kişiydi.
Ölünce Bâbil yurdunda kabrinin etrafında ordu kurdular, yas tuttular.
İblis, onların bu feryadını görünce bir insan biçiminde onlara gelip:
-Sizin ağlayıp sızladığınızı ve üzüldüğünüzü görüyorum. Size onun bir şeklini, resmini yapsam, toplandığınız yere koysanız da onu ansanız" dedi." Peki" dediler.
Bunun üzerine İblis Vedd'in bir şeklini yaptı. Onu toplantı yerlerine koydular. Babilliler onu anarlardı.
İblis bu (planı)nın tutuğunu görünce onlara dedi ki :
-Nasıl, evlerinize de yapsam, herkes evinde de ansa olur mu?" dedi. Onu da yaptı, bu şekilde onu anar oldular.
Sonra çocukları yetişti. Çocuklar da, büyüklerinın bu Vedd’in suretine saygı gösterdiklerini görüyordu. Sonra:
Nesil uzadıkça, Vedd’i niçin böyle andıkları unutuldu. Tuttular, ona ilâh diye tapmaya başladılar.
İşte yeryüzünde Allah'tan başka ilk tapınılan şey, Vedd’in (Bir erkek şeklindeki) heykeli oldu.(Elmalılı tefsiri 8-356)
H. Yılmaz / incemeseleler.com